dini sözler çeşitli nükteler

Âlemin kurtuluşuYaradan’ı bilseydi, gafletteki insanlar,
Âlem felâh bulurdu, düzelirdi noksanlar.

Yaratılış gayesiRabbimize kulluktur, yaratılış hikmeti,
Dikkat et uyanık ol, üstünden at gafleti.

Rızaya kavuşmak içinDinimizin emrini ihlâs ile edâ et!
Allah rızâsı için neyin varsa fedâ et!

Sabır - şükürHayır ve şer Hak’tandır, sıkıntılara sabret!
Şer olan hayra döner, gel bu hâline şükret!

TefekkürTefekkür, düşünerek ibret almak demektir,
Hikmetleri anlayıp, gerçeğe yönelmektir.

DuâAllah’a yalvararak, ihlâslı bir kalb ile,
Kişinin murâdını getirmesidir dile.

İhlâsİhlâs, Hak rızasının gerçeğidir, süsüdür,
Onda îmân nurunun parlak görüntüsüdür.

Allah için sevmekResûlullah buyurdu: (En kıymetli ibâdet,
Bil ki, hubb-i fillah ve buğd-i fillahtır elbet.)

Hakk’a âşık olanÂşık, kelebek gibi, özler yanan ateşi,
Ateşten kaçanların, gösteriş olur işi.

Allah sevgisiAllah için muhabbet, elbette büyük nimet,
Sâlihlerle bulunmak, olur bize ganimet.

ResulullahTeşrîf ettiği zaman, değişmişti çok insan,
İmanla şereflendi, yıllarca puta tapan.

Resulullah efendimizeGüzel yüzünü bilen, dönüp güle bakar mı?
Sevgin ile eriyen, derde derman arar mı?

Fenersiz mumİman, bir muma benzer, ibadetlerse fener,
Fenersiz olan bir mum, bir gün kolayca söner.

Zaman geçiyor
Hemen dinini öğren, geçip gitmeden zaman,
(Elbet aldanmış olur, iki günü bir olan.)

İlmihâlin önemiİşlerinden bellidir, câhil olanın hâli,
Dinden habersiz yaşar, bilmeyen ilmihâli.

HuzurHuzur istersen eğer, fazilet olsun yolun,
Dinimiz emrediyor: (Güzel ahlâklı olun!)
Fen ve sanatFen ve sanat müminin kaybettiği malıdır,
Kâfir Çin’de de olsa, gidip onu almalıdır.

İlim farzdırİlim öğrenmek farzdır, kadına ve erkeğe,
İslam’ın emri vardır, Çin’e bile gitmeye.

Düzgün imanSapıtmak istemezsen, önce imanı düzelt!
İlmihâlini öğren, emri yasağı gözet!

Ârife tarif gerekmezTarif olmaz ârife, sivrisinek saz gelir,
(Yalnız Kur'an) diyene, davul zurna az gelir.

İlim öğrenmekSeverek uymak gerek, din ne emreder ise,
(İlim öğrenmek farzdır, kadın erkek herkese.)

Kalem unutmazBir ihtiyaç hâlinde, not tutanı överler,
(Âlim unutur, ama kalem unutmaz) derler.

Kitap çok amaÇiçek çok, gül başkadır; tatlı çok, bal başkadır,
Kitaplar pek çok ama, Tam İlmihâl başkadır.

Âlim tevazu ehlidirBaşak dolgunsa eğer, boynunu büküp eğer,
Boş olanı dik durur, verilmez ona değer.

Ağaç yaşken eğilirİhmâle gelmez çocuk, küçükken eğitilir,
Odun bükülür mü hiç, ağaç yaşken eğilir.

Âlim olmazsaSâlih âlim olmazsa, yanlış fikre sapılır,
Bid’at ehli övülür, tağutlara tapılır.

Kafayı doldurmakFaydalı ilimlerle, kafa doldurmaya bak,
Kafa sağlam olunca, cep de dolar muhakkak.

Hak rızasıKimin yalnız maksadı, Hakk'ın rızası ola,
Namazı doğru kıla, gönlü imanla dola.

Ayıp olanBilmemek ayıp değil, sormamaksa ayıptır,
İlimden mahrum kalmak, elbet büyük kayıptır.

Amelsiz ilimİlimsiz ve ihlâssız Cennet bulunur mu hiç?
Amelsiz ilim ile âlim olunur mu hiç?

İlmi yazmalıÇalışan, işleyen demir pas tutmaz,
Âlim unutur da, kalem unutmaz.

Besmeleyle başlamakBesmeleyle başlarız, hayırlı olsun kelâm,
Allah’a hamdü senâ, Resûlüne de selâm.

Oruç ve sabırOruç sabrın yarısı, ateşe perde olur,
Büyüktür mükâfatı, oruçlu felâh bulur.

Kadir gecesiBin aydan faziletli, kadri gayet yücedir,
Bir senenin içinde, en kıymetli gecedir.

Ramazana elvedaHamdolsun Rabbimize, orucu ettik eda,
Bugün ayrılıyoruz, ya Ramazan elveda!

BayramRamazan-ı şerifi, memnun ederek salan,
Bugün bayram edecek, orucu kabul olan.

Oruçlunun uykusu
Ramazan mümin için, ne büyük saadettir,
Hattâ uykusu bile, makbul bir ibadettir.

Bedenin zekâtıBuyuruldu ki: (Oruç zekâtıdır bedenin),Defteri sevabla dolar, onu eda edenin.

Sahur yemeğiSahur yemeklerinin fazileti pek çoktur,
Sahur yemeği için, sorgu ve sual yoktur.

Allah’ın emanetiEvde saliha kadın, şüphesiz büyük nimet,
Yüce Rabbimizden o, erkeklere emanet,
Rabbin emanetine etmeli çok riayet,
Çok zarar görür elbet, ona eden hıyanet.

Ev işine karışmamalıHanımları üzmemek, iyi geçinmek gerek,
Ev işine karışmaz, huzur isteyen erkek.

Sultan üzülmezMümin hanım sultandır, onu üzmemek gerek,
Belayı bulur er geç, sultanı üzen erkek.

Dünya kusuruDine zarar vermeyen kusuru görmemeli,
Dünya işleri için, hanımı yermemeli.

Bir insanEdepliyse, kusuru olsa bile görülmez,
Edepsizse iyilik etse değer verilmez.

Keskin sirkeÖfkelenince insan, verir çok yanlış karar,
Meşhur söz, keskin sirke, küpüne verir zarar.

Selâmet istersenMazlum ol, zâlim olma! Üzül de üzen olma!
Mahşerde hesap zordur, ezil de ezen olma!

Eden bulurKötü cezasız kalmaz, eden sonunda bulur,
Elbette su testisi su yolunda kırılır.

Sabır acıdırAllah için sabreden, Sırat’ta atlı olur,
Sabır acı ise de, meyvesi tatlı olur.

Nimet - ganimetDine hizmet ederken, sıkıntıyı nimet bil!
Herkese nasip olmaz, hizmeti ganimet bil!

Kötü arkadaşKötü arkadaş seni, kullanıp çöpe atar,
Çıkarını düşünür, beş kuruş için satar.

Kalbin temiz iseKalbi kara olana, günahlar kolay gelir,
Kalbi temiz olansa, günahı zehir bilir.

Hayır dileSakın soğuk su katma, hiç kimsenin aşına!
Hayır dile komşuna, hayır gelsin başına!

Geç kalmaZararın neresinden dönülse kârdır elbet,
Henüz nefes alırken, gecikmeden tevbe et!

Ele kuyu kazmakEden kendine eder, belâyı bulur azan,
Önce kendisi düşer, el için kuyu kazan.

Bilenin korkusuCam sarayda oturan, rastgele taş atamaz,
Dünyayı fâni bilen, gailesiz yatamaz.

Kışa yazdan hazırlıkÂhirete giderken, ihlâslı amel taşı!
İbret al, karıncalar, yazdan karşılar kışı.

Öfkenin zararıHep öfkelenen kişi, ahmak nefsine uyar,
İstediğini söyler, istenmeyeni duyar.

Sağlıklı hayatSağlığını düşünen, mideyi az doyursun,
Az yersen geç uyursun, çok yersen güç uyursun.

Kötü dostKötülerle dost olan, umursamaz günahı,
Gerçekleri göremez, hatırlamaz Allah’ı.

Asıl pehlivanPehlivan sayılıyor, hasmını yere vuran,
Öfkesini yenendir, işte asıl pehlivan.

Sabır ve zaferCenab-ı Hak, sabreden, mümin kulunu sever,
Resulullah buyurdu: (Sabreden bulur zafer.)

EdebGafleti bırakmalı, ömür akar, su gibi,
Her yerde ve her zaman gözetmeli edebi.

Şifreli kasaParaya gönül veren, bürünür sonsuz yasa,
Unutulur şifresi, kilitli kalır kasa.

Mihnet yeriDine hizmet nimettir, isteme istirahat!
Dünya mihnet yeridir, salihler etmez rahat.

Affeden affedilirCehenneme lâyıktır, Müslümana kin güden,
Elbet sevilir seven, affedilir affeden.

FitneAllah lanet ediyor, fitne fesat saçana,
Fertlerin, toplumların arasını açana.

TevekkülTedbir dinin emridir, edilmeli riayet,
(Deveni sıkı bağla, sonra da tevekkül et.)
Eken biçerDünya nimet yeridir, âhiret âşığına,
Ne koyarsan aşına, o gelir kaşığına.

Acele şeytandandırÇok aceleci olma, ayakların burkulur,
Öfkeyle kalkan kişi, pişmanlıkla oturur.

Tuzağa dikkatYakını göremezken, gözlerimiz uzakta,
Her an dikkat etmeli, ayağımız tuzakta.

AceleYavaş ol, tökezlersin, düşüp başın yarılır,
Acele etsen de iş, olacağına varır.

Tatlı söz ve yılanAcı söz insanı tutup çıkarır dinden,
Tatlı söz yılanı çıkarır deliğinden.

Tevazu ve kibirMütevazı olana, tevazu ile yaklaş!
Kibirliye yüz verme, hemen ondan uzaklaş!

Sadaka gibiTevazu fazilettir, çirkindir büyüklenmek,
Sadaka gibi sevap, kibirliye kibretmek.

Kalb temizliğiRab, mala, şekle değil, kalbe, niyete bakar,
İmansız olan kalbi, sonsuz ateşte yakar.

Hakk’a dayan!Pişman olmamak için, yeter gafletten uyan!
Bâtılları bırakıp, sadece Hakk’a dayan!

İki başYıkıcıdır ikilik, her takımı yatırır,
Meşhur söz: (İki kaptan, bir gemiyi batırır.)

Acele işHızlı yaşayan kişi, ölüm ile yarışır,
Buyuruldu: (Acele işe şeytan karışır.)
FelsefeciYaratma ve diriltme işini inkâr eder,
Der ki: (Bu âlem, böyle gelmiş böyle gider.)

Zırhını takGafletle gezip tozma, ölüm gelir muhakkak,
İmanlı ölmek için, ibadet zırhını tak!

İyilik rehberiSalih olan arkadaş, iyiye rehber olur,
(Kişi sevdikleriyle, elbet beraber olur.)

Zengin ve zekâtSalih zengin düşünür, muhtaç olan fakiri,
Bilir ona aittir, malının kırkta biri.

Doğru esnafMüjde doğru esnafa, eşi yok iyilikte,
Mahşer günü haşrolur, şehitlerle birlikte.

Kalbi temizlemekÖyle gâfil dolaşma, biraz kendine acı!
Bulmalısın kalbleri temizleyen ilâcı!

İmanın önemiAllah iman vermişse, daha ne vermedi ki?
Onun imanı yoksa, bu kula ne verdi ki?

Zühde sarılmalıHarama, şüpheliye düşmekten sakınmalı,
Zâhidin zühdündeki edebi takınmalı.

Tesirli sözNasihat eden kimse, takvâ ehliyse eğer,
Sözleri kalbe değer, elbette tesir eder.

Îsâr nedir?Kendine lazım olan nimeti, bir kişi,
Muhtaç olana verse, îsâr olur bu işi.

İbadetİbadet edenin şu olmalı düşüncesi:
Hem Allah'ın emridir, hem kulluk vazifesi.

İslamiyetİslamiyet üç şeydir: İlim, ihlâs ve amel,
Biri noksan olursa, sağlam olmaz o temel.

AdaletÂlimler buyurdu ki; “Hikmet, şecaat, iffet
Bir araya gelince, buna denir adalet.”

Nefsimizle cihatBuyurdu Resulullah, bir harpten geldiği gün;
(Döndük küçük cihattan, büyük cihada bugün.)
SadıkKim Resul dostlarına tâbi olursa eğer,
Sâdıklardan olmanın, saadetine erer.

MüslümanMüslüman, göstermeli, her işte sadakati,
İlimle ve ihlâsla yapmalı ibadeti.

SabırSabretmek, her günahtan sakınmaktır ilk önce,
Sonra tahammül gerek, dert ve belâ gelince.

Şecaat (kahramanlık)Şecaat göstermenin gerektiği bir yerde,
Korkaklık eden kimse, benzetildi merkebe.

Selamet isteyenFazla şaka ve alay cahillik alâmeti,
Susmasını bilmeli, isteyen selâmeti.

HayâÇirkin olan şeylerden arınma duygusudur,
Esası da, utanma ve Allah korkusudur.

Müminin vasfıMümin olan, iyilik ve ihsanda yarışır,
Kin gütmez, dargın durmaz, arkadaşla barışır.

Vakar sahibiBir hadis-i şerifte şöylece buyurulur:
(Mümin vakar sahibi, yumuşak huylu olur.)

HikmetHikmet, hakkı bâtıldan ayıran bir kuvvettir,
Ruhun idrak gücünü gösteren bir haslettir.

Orta yolCehennemliğim diye, asla ümitsiz olma!
Cennetliğim diye de, öyle kesin inanma!

Salih MüslümanDünya sevgisini kalbden çıkaran,
Hak dostuna denir, salih Müslüman.

TevbeTevbe, pişman olmaktır, söz vererek Allah’a,
Yapmamaya çalışmak, o günahı bir daha.

TevazuTevazu orta yoldur, ne gurur, ne de züldür,
Zıddına kibir denir, çoğu da tezellüldür.

MerhametMümin, Cenab-ı Hak’tan diler af ve merhamet,
Kendisi de davranır, aynı şekilde elbet.

MeşveretMeşveretin anlamı, ehline danışmaktır,
Allah’a güvenerek, sebebe yapışmaktır.

TevekkülKalbin bütün işlerde, her şeyi Yaradan’a,
Teslimiyet gösterip, güvenmesidir Ona.

İhsanHakkından fazlasını lütfederek vermektir,
Hakkını vermemek de, zulmü reva görmektir.

Resulullah efendimizGelip geçmiş herkesin her yönden en cömerdi,
Muhammed-ül emindi, en üstün peygamberdi.

Hilim nedir?
Hilim; gazap, şiddet ve sertlik mukabilidir,
Yumuşak huyluluk ve ruhun sakinlik hâlidir.

BesmeleÖnce Besmele ile kapıdan içeri gir
Rabbimiz şükredene, sayısız nimet verir

Danışmakİstişare edenler, pişmanlık duymaz elbet,
Danışacak büyüğü olmak ne büyük nimet.

ŞükürNimete şükredeni, Cenab-ı Allah sever,
Şükredilmezse eğer, o nimet elden gider.

SabırSabır, Hak’tan gelene, razı olmak demektir,
Her işte, her hâline her zaman şükretmektir.

Yapmacık tevazuElbette kibirdendir yapmacık tevazular,
Kibrini örtmek için der: (Bu âciz, bu günahkâr.)

En zor imtihanHayat imtihanının gayet zor olanı var,
Mümin olan kimseye, iffet imtihanı var.

Haset etmemek için
Kıskandığını methet, etmemek için haset,
Sık sık hediye gönder, selam ver, iyilik et!

Sözün esiriBir söz bize esirdir, ağzımızdan çıkmadan,
Esir oluruz ona, çıkınca ağzımızdan.

Ölüm ve zulümHainleri yaşatmak, sadıklara ölümdür,
Zalimleri savunmak, mazlumlara zulümdür.

Yaşamak için yemekSırf yiyip içmek için, ömür yükü taşınmaz,
Yaşamak için yenir, yemek için yaşanmaz.

Binmeyi öğrenmekŞu dünya bir binektir, taşır binersen seni;
Bilmezsen binmesini, taşıttırır kendini

Baş kesen sözÖyle sözler vardır ki, keser kanlı savaşı,
Öylesi de vardır ki, kestirir suçsuz başı.

Az konuşmakGöz iki, kulak iki, yalnız ağzımız tektir,
Çok görüp, çok dinleyip, az söylemek gerektir.

Aç gözlüAç gözlü olanlara, ömründe tokluk olmaz,
Kanaat edenlere, kıtlıkta yokluk olmaz.

GülümseGüler yüzlü olmaya, gecikmeden ver karar!
Tatlı bir tebessümden, gelmez kimseye zarar.

İçindeki sızarKimisi mülayimdir, kimisi hemen kızar,
Her kapta ne var ise, içten dışa o sızar.

Gül sunan elİyilik eden kimse, karşılığını alır,
Gül sunan bir elde, gülün kokusu kalır.

Vefalı kimseGözünü kapar, hata görmez vefalı olan,
İyi işleri ise, takdir eder her zaman.

Fakir kime denir?Fakir, zengin olsa da, mal hırsıyla yanandır,
Zengin, malsız olsa da, kanaatkâr olandır.

Rastgele atışSonunda olur pişman, düşünmeden konuşan,
Ateş edene benzer, bakıp almadan nişan.

Kalb kırmakHerkesle iyi geçin, öfkelenip sert çıkma!
Kalb Allahın evidir, Kâbetullahı yıkma!

Kendini tanıGöz gibi olma sakın, ötesini göremez,
Dünyaları görse de, kendisini göremez.

Ayıp araştırmakNefsine çok güvenme, akıl her şeye ermez,
Hep kusur araştıran, kendi aybını görmez.

Akıl akıldan üstündürBasılan kara toprak, çakıldan üstün imiş,
Bilene sor ki akıl akıldan üstün imiş.

Altın anahtarSanat sahibi olan, iş yapar, kalmaz naçar,
Çünkü altın anahtar, çelik kapıyı açar.

Akıllı düşmanEski hasır, elbette necis posttan iyidir,
Bil ki, akıllı düşman, ahmak dosttan iyidir.

Salihlerin yeriÇalışanın ziyneti, alnındaki teridir,
Nimetle dolu Cennet, salihlerin yeridir.

Mazlumun âhıBülbül öter kafeste, Allah der her nefeste,
Mazlumun âhı çıkar, hep aheste aheste!

Allah isterseEğer Allah isterse, her işi âsan eder,
Yaratır sebebini, bir anda ihsan eder.

Kurtuluş reçetesiBu önemli bir husus, bütün müminlere has,
Kurtuluş için şarttır: İlim, amel ve ihlâs.

Hiddet ve şiddetAkıllı sakin olur, hemen göstermez hiddet,
Gayet iyi bilir ki, öfkeden doğar şiddet.

Ak akçeİktisat et, parayı harcama bir ün için!
Demiş ki atalar, ak akçe kara gün için.

Düşmana güvenilmezDostunun dostluğuna, itimat etmiyorsun,
Düşmanın dostluğuna, nasıl güveniyorsun?

İş işten geçinceİhtiyacın var iken, dostlar hemen yok olur,
Araban devrilince, yol gösteren çok olur.

Akılsız başYapılan kötülükler, sorulur teker teker,
Akılsız baş suç işler, ayaklar ceza çeker.

Önce kendini kurtarCan kurtarma devridir, önce can, sonra canan,
Demişler kaptan olur, gemisini kurtaran.

DanışmakEvdeki hesap, çarşıya uymaz,
Danışan insan, pişmanlık duymaz.

Pişmanlık tevbedirTevbe, kesin söz verip, hep pişmanlık duymaktır,
Günahlardan sakınıp, Hak emrine uymaktır.

Farklı bakışMarifet ehli zatlar, firasetle bakarlar,
Kalbde olan kirleri, bir bakışta yıkarlar.

İyi örnekDikkatli ol, aldanma, her yüzüne gülene!
İyi örnek olasın, senden sonra gelene.

İyilik ve kötülükDostların düşman olur, hep kötülük edersen,
Düşmanların dost olur, hep iyilik edersen.

Gençlik uçtuGençlik denilen kitap, çoktan okunup bitti,
Ne yazık koca ömür, kuş gibi uçup gitti.

GülGonca gül ne yapardı, bülbülü olmasaydı,
Aşkı anlaşılmazdı, sararıp solmasaydı?

BülbülGarip bülbül ne yapar, gülüne de gitmese,
Aşkı anlaşılmazdı, gece gündüz ötmese.

Başa kakmakLaf alıp satma, onu buna takıcı olma!
Ettiğin iyiliği başa kakıcı olma!

Hasetten kurtuluşKimseye haset etme, niye onun var diye!
Her zaman öv, dua et, ayrıca ver hediye!

Kızgınlık ateşiÇok kızıp öfkelenmek, ateş gibi yandırır,
Hiddetin aşırısı, hep nefret uyandırır.

KanaatVarlıkta ve darlıkta, Allah’a şükretmektir,
Şikâyetçi olmayıp, mevcutla yetinmektir.

Gâfile söz nâfile sözMasal anlatıyor der, öğüt versen gâfile,
Hiçbirini işitmez, ne söylesen nâfile.

Adam adamdırAdam adamdır, olmasa da parası pulu,
Eşek de eşektir, olsa da atlastan çulu.

Yanlış işMaddî menfaat için yanlış işlere dalma!
Âhireti verip de, fâni dünyayı alma!

Yolcu yoluna gerekİnsan dünya hanında, garip yolcuya benzer,
Dün geldi, bugün kaldı, yarın yoluna gider.

Tevbe için tevbeMidemiz gayet dolu, ruhumuzsa çok açtır,
Yaptığımız her tevbe, bir tevbeye muhtaçtır.

Bozuk yol çokturKıymet biçilmez ömrü, boşuna etme heder!
Çok yol varsa da ancak, biri Allah’a gider.

Sonsuz azapSonsuz azaba göre, her çile olur rahat,
Acı duyulmaz, sanki edilir istirahat.

Sinirlenmek
Sinirlenen kimseyi, şeytan kolay kandırır,
Öfkelenip bağıran, hep nefret uyandırır.

Akla uygun dinİslam’da selim akla, uymayan hüküm yoktur,
Akıl ermeyen şeyler ise belki pek çoktur.

Din akılla anlaşılmazDenirse ki, (Akılla, mümkün dini anlamak),
Bu olur, peygamberlik yoluna inanmamak.

Sevgi nedir?Sevgi tarif edilmez, gelmez kaleme dile,
Gül, demişler bülbüle, ağlamış feryat ile.

Sağlık içinBeden sağlığı için, az yiyip az içmeli,
Ruh sağlığı içinse, az günah işlemeli.

Çare sizsiniz
Hâlinizden bellidir, ne de çaresizsiniz,
Sebeplere yapışın, yine çare sizsiniz.

Ümit sizsinizKüfre şirke girdiniz, elbet ümitsizsiniz,
Hakk’a bağlanırsanız, artık ümit sizsiniz.

Çile sizsinizRahatınız yerinde, gayet çilesizsiniz,
Bozulursanız eğer, artık çile sizsiniz.

GüvensizsinizHep yalan söyledikçe, elbet güvensizsiniz,
Doğru konuşursanız, artık güven sizsiniz.

Gönülsüz işGönülsüzse bir kişi, işini başaramaz,
İmkân olsa da dağdan yolunu aşıramaz.

Rahata kavuşmakFazilette hiç kimse, Eshaba ulaşamaz,
Zorluğa katlanmayan, rahata kavuşamaz.

TemelsizsinizDinî altyapı yoksa, elbet temelsizsiniz,
İslam’ı öğrenince, artık temel sizsiniz.

ServetAhlakta fakirseniz, elbet servetsizsiniz,
Güzel ahlaklı olun, artık servet sizsiniz.

Yol kesicilerBid’ati yaymak için, çalışırlar dört koldan,
Bunlar yol kesicidir, çekilmezler hak yoldan.

Gözü aç olmakDünyalar onun olsa, cimrinin gözü açtır,
Yokluk içinde yaşar, o her zaman muhtaçtır.

Sitem ve matemKötü kimseyi övmek, iyilere sitemdir,
Zalimi alkışlamak, mazlumlara matemdir.

Hiddet ve nefretYenemeyen hiddeti, uyandırır nefreti,
Lüzumsuz boş şakalar, kaybettirir heybeti.

Alışmış kudurmuş gibidirHaramla yorulandan, akanlar kirli terdir,
Günahlara alışan, kudurmuştan beterdir.

Keklik avıHerkes aynı metotla, yola gelmez, tavlanmaz,
Davul zurna çalarak, tavşan, keklik avlanmaz.

Belaya hazır olKırılmadık taş olmaz, ava gelmez kuş olmaz,
Metanetle karşıla, başa gelmez iş olmaz.

Sırça köşkNe hatasız kul olur, ne de dikensiz gül,
Kırılsa tamir olmaz, sırça köşktür gönül.

Aman dileyeneVerimsiz toprağa tohum ekilmez,
Aman dileyene kılıç çekilmez.

FakirDünya malı fanidir, bir hayâl, bir yalandır,
Fakir, parasız değil, arzusu çok olandır.

Hakkını helal etÇok çetindir âhiret, sevab istersen şayet,
İyi kötü herkese, hakkın varsa helâl et!

Uzun emelHerkesin hâlini ameli tartar,
Emeli artanın elemi artar.

Ağlatan sözÂlemde nice göz var, sözden iyi anlatır,
Nice söz de vardır ki, kuru gözü ağlatır.

Zirveye çıkmakEvet zirvede ama, nasıl gelmiş oraya?
Bazısı dimdik çıkar, kimi de büzülerek.
Yılan ile şahin de, çıkar en yüksek dağa,
Biri hep sürünerek, diğeri süzülerek.

Sökerek hak almaKötülükten sakın, beddua alma!
İyilik etmekten hiç geri kalma!
(Hakkımı sökerek alırım) deme!
Mağdur olan sen ol, zulmeden olma!

Yiğitlik yapDostun başına bir iş gelirse,
Yiğit ol gizle, açıcı olma!
Bir hata eder, özür dilerse,
Kabul et, aftan kaçıcı olma!

Sırrı gizlemekRabbin ihsan eder, nimet verirse
İyilik etmekten kaçıcı olma
İnsanın başına bir iş gelirse
Sırrını herkese açıcı olma

İyilik etYa hayır konuş, ya sus, uzak dur kötülükten!
Ne derlerse desinler, vazgeçme iyilikten!

Dinde direkNamaz dinde direktir, kulluk için gerektir,
Vücutta sanki baştır, hem gönül, hem yürektir.

Namaza mani olan işNamaza mani işin, faydası, hayrı olmaz,
Mümin vaktinde kılar, asla kazaya koymaz.

Namaz
Araç değil amaçtır, İslam’ın binasıdır,
Gözümüzün nurudur, kalblerin cilasıdır.

Namaz önemlidirNamaza önem verip doğru dürüst kılmalı,
Yalan yanlış kılmaktan utanıp sıkılmalı

Dua kabul olmazKişi, namaz kılmazsa, kabul olmaz duası,
Yaptığı iyi işler, silmez kalbdeki pası.

İlahi rızaDoğru kılınan namaz, kişiyi dine bağlar,
Kötülükten men eder, Hak rızasını sağlar.

En efdal amelNamazı doğru kılmak, çok büyük sevap olur,
Münker ve Nekir için gerekli cevap olur.

Gafletle namaz kılmakKim ki kötülüklerden olamamışsa selâmet,
Bu, namazı gafletle kıldığına alâmet.

İhlâs ve namazİhlâsla namaz kılan, kavuşur çok nimete,
Sıkıntıya uğramaz, uçup gider Cennete.

Namaz ve CemaatNamaz kılan gösterir, Mevlâ’ya itaati!
Faziletini bilen, kaçırmaz cemaati!

Sonsuz mutlulukKurtuluş kolaylaşır, secdeye değse başlar,
Çünkü sonsuz mutluluk, ancak namazla başlar.

Yarına bırakmaBahane etme yılın kışını ve yazını!
Hemen kıl namazını, kabre sakla nazını!
Hep “Yarın kılacağım” diye ihmal edenin,
Daha dün kılmış idik, cenaze namazını.

Danışmakİstişare sünnettir, danışan dağı aşar,
Danışmadan iş yapan, düz yolda bile şaşar.

Kılavuzu karga iseSapık şeyh çoğaldıkça, zil takıp oynar şeytan,
Kurtulamaz çöplükten, rehberi karga olan.

Gözden ırak olanSevgi yakınlık ister, kaçan mahrum kalırmış,
Gözlerden ırak olan, gönülden de olurmuş.

Bir bilene sormalıNiye sıkıntılısın, sendeki bu çile ne?
İnsan bin bilse bile, sormalı bir bilene!

Soran bulurBilmemek ayıp değil, sormamak ayıp olur,
Ehline soran kişi, hakiki yolu bulur.

Sohbetin önemiŞüphesiz bir nefes sıhhat gibi devlet olmaz,
Sağlıkla birlikte, sohbet gibi nimet olmaz.

Gönül işiEğer gönlü şeyhi için çarparsa,
Fizan’da da olsa, hep yanındadır,
Eğer gözü gönlü başkasındaysa,
Yanında da olsa, çok uzaktadır.

Sevilen güzeldirKimin bir güzele gönlü düşmüşse,
Rahatı bozulur, başkası gelse,
(Al, yüz lale) dense, âşık bülbüle,
Hiçbirini değişmez asla bir güle.

GururlanmaBoş şeyle gururlanma, deme var mı ben gibi!
Tersten bir rüzgâr eser, savurur harman gibi.

Güç işKıyamet yaklaştıkça, güçleşir uymak dine,
Ateş almaya benzer, elimizin içine.

Eken biçecekEcel şerbetini herkes içecek,
Eden bulacaktır, eken biçecek.

ÖleceksinNasıl yaşarsan yaşa, mezara gideceksin,
İstediğini topla, bir gün terk edeceksin.

Eken biçerDünya tarladır eken biçecek âhirette,
Ekmeden mahsul ummak ahmaklıktır elbette.

Herkes ektiğini biçerBugün ne ekmişsen, yarın onu biçersin,
Bugün nasıl yaşarsan, yarın öyle göçersin.

ÖlümNe kadar çok yaşansa, ölüm gelir muhakkak,
Eceli gelen gider, vaki olur emr-i Hak.

Ölmeden önce ölmekKaçınmak mümkün değil, ecel gelince ölmek,
Ne büyük saadettir, ölmeden önce ölmek.

Ölüm pusudaBilinmez ölüm seni bekliyor nerelerde,
O hâlde onu bekle her zaman ve her yerde.

Ayrılık günü gelirTomurcuk gül de solar, bir gün düşer dalından,
Kim var ki ayrılmayan, sevdiğinden, malından?.

Ölüm var
Bu dünyanın sonu boş, cilvesi gelmesin hoş!
Ecel bir gün yakalar, istersen çok hızlı koş!

Yarın gelecek mi?Dün öldü bugünse, can çekişmede,
Yarın yeni bir gün doğmaz belki de.

Üç şeyCehennem ateşinden, olmak isteyen halâs,
Şu üç şeye yapışsın: İlim, amel ve ihlâs.

Sözüm çok sanaAz söyledim, çekindim kalbini kırmamaya,
Yoksa söylenecek söz, elbette çoktur sana.

Mahrum kalanNimete kavuşana, sonsuz âfiyet olsun!
Nimetten mahrum kalan, suçu kendinde bulsun!

Hakk’a teslimiyetKahhar'ın korkusundan, kim ağız açabilir?
Her yer Onun mülküdür, nereye kaçabilir?

ŞükürVücutta her zerre, gelse de dile,
Şükrün çok azını yapamaz bile.

SiperlenmekDüşmana saldırılmaz, öyle her an, her yerde,
Gizlenmek, siperlenmek lazım olur bazen de.

SaadetHer işin ihlâs olsun, serde oldukça canın,
Elbette saadeti budur iki cihanın.

ÇocukkenÇocukken öğrenmeli en güzel hareketi,
Baharından bilinir senenin bereketi.

Mazlumun duasıHer tarafı sarsa da, zâlimlerin belası,
Hepsini yere serer, bir mazlumun duası.

Sebebe yapışmakSebeplere yapışan, elbette kalmaz naçar,
Güvenirse Allah’a, ona çok kapı açar.

Müminin miracıDoğru kılınan namaz, ebediyet tacıdır,
Yerin göğün nurudur, müminin miracıdır.

Küfür İmanDini doğru öğrenmek lazımdır her insana,
Küfür bırakılmazsa, kavuşulmaz imana.

İlmihal ve namaz
İlmihali okuyup dinimizi bilelim,
Namazı doğru kılıp, kalbden pası silelim.

Haddini bilmekHak aşkıyla sulanan bahçenin gülü solmaz,
Haddini bilmek gibi, ilim ve irfan olmaz.

Cehalet ve ilimHer türlü iyiliğin düşmanı cehalettir,
İlimden uzak kalmak, ne büyük felakettir.

HasretDostlardan ayrılalı, kalbim kan ağlıyor,
Bu hasretlik ateşi, ciğerimi dağlıyor.

TevekkülTevekkül sahibinin yardımcısı Hak olur,
Yardımcısı Hak olan, nasıl olsa kurtulur.

Gel
Hasta ruha can veren, etkili bakışa gel!
Kıymetli silsileye götüren akışa gel!

Haktan ayrılmamalıİbadetleri yapmak, seni usandırmasın,
Doğrudan ayrılma ki, Mevla utandırmasın!

Fırsatı kaçırmaEhl-i sünneti öğren, boş yere inat etme!
Bid’atlere dalıp da, ömrünü berbat etme!

Düşmanı güldürmeHâline şeytan güler, görünce bu gafleti,
Dininden taviz verme, güldürme o laneti!

Hünerİnsanoğlu bir fener, âkıbet bir gün söner,
Harap olmuş bir kalbi, tamir etmektir hüner.

İlimİlim yoksa din çıkar, milletin arasından,
Kurtulmalı cehalet denen yüz karasından.

GafletCehennem azabına, hangi yiğit dayanır?
Gaflet içinde yatan, nasıl kolay uyanır?

Ruhİnsan denilen varlık, el, kol, ayak, baş değil,
İnsan ruha denilir, burun, kulak, kaş değil

Evliyaya bakışHep zahirine bakar cansız ahmak serseri,
Evliya candır, canlı, cana olur müşteri.

Yağmur gibi belâDertlere mâruz kalır, enbiya ve evliya,
Nisan yağmuru gibi, onlara yağar belâ.

Sevmekten maksatOnu sevmekten maksat, sıkıntıyı tatmaktır,
Gayrıdan gelen tadı, düşünmeden atmaktır.

Sebebe yapışHakk’a bırak işini, sebebe yapış yeter!
Peki diyen herkese, bu söz olmalı rehber!

Asıl marifetEhli hüner mihneti, kendisine zevk eder,
Bilir neşe ve keder, bazen gelir ve gider.

MezarGitti gençlik, fayda yok, etse de hep âh-u zar,
Yaşı yetmişi geçen Hoca’yı bekler mezar.

Hak yoldan sapmaDininden taviz verme, paraya pula tapma!
Bid’at ehline uyup, Ehl-i sünnet’ten sapma!

DünyaŞu yalancı dünyada, kimse sonsuz kalamaz,
Parası çok olsa da, asla murat alamaz.

Malın hesabıDünyayı toplamakla, insan niçin yorulur?
Mirasçılar yer içer, hesap ondan sorulur.

AyrılıkYıllarca ayrı kalsan, seni her an anarım,
Hasretlik ateşiyle gece gündüz yanarım.

Kader keder
Vatandan uzaktayım, gurbetteymiş kaderim,
Hasretlik uzadıkça, çoğalıyor kederim.

Kimsesizler kimsesiHerkesin var bir kesi, bu bî-kesin yok kimsesi,
Bu kesin, sen ol kesi, ey kimsesizler kimsesi.

Kes: Kişi, adam, sahip
Bî-kes: Kimsesiz

Evliyanın sohbetiErenlerin sohbeti, öyle kolay bulunmaz,
Sohbete kavuşanlar, feyizden mahrum kalmaz.

Akıllı ve ahmakAkıllı mallarını, yok etmez, hayra verir,
Ahmak ele bırakır, düşmanı sevindirir.

Nasipsiz kimseElverişli değilse, iyiliğe bir kimse,
İstifade edemez, Peygamberi de görse.

NiçinKâmil mürşidin yoksa, niçin talep etmezsin?
Varsa, onun yolundan niye sen de gitmezsin?

Âlemlere rahmetRabbimizin mahbubu, Hazret-i Muhammed’dir,
Cismi pak, ismi Ahmed, âlemlere rahmettir.

Virân olurKanma fâni dünyaya, gün gelir virân olur,
Bu sürdüğün demlerin, hepsi de yalan olur.

Mevlâ’nın yardımıMevlâ yardım ederse, herkes sana yol verir,
Yoktan sebep yaratır, ihsan eder, bol verir.

Boş gelmeliBoş geldik evimizden, hiçbir şey getirmedik,
Ne duymuşsak hepsini hocamızdan öğrendik.

Bulunmaz hazineÂlimin her kelâmı, bulunmaz hazinedir,
Bir sohbeti, yıllarca bitmez kütüphanedir.

İmanlı olmakNil Nehri, Kıptîlere görünürdü kan gibi,
Saf su gördü Hazret-i Musa ile ümmeti.

TeraziAdalet terazisi, bir gün kurulacaktır,
Burada yapılanlar, tek tek sorulacaktır.

Adam sen deHaram helâl demeyip, bulduğunu yiyenler,
Yarın azap çekecek, adam sen de diyenler.

Esrarlı kuşBu kuşu herkes bilmez, zordur kavuşmak ona,
Kaf dağında dolaşır, Anka ile yan yana.

DanışmakSalihlere danışan, doğru olanı bulur,
Kerimlerle olan iş, elbette kolay olur.

Âşık gizlenemezDerindir aşk denizi, görünmez asla dibi,
Ama âşığın sesi, duyulur davul gibi.

Aşk olmasaydıEğer aşk olmasaydı, sevgiyi ne yayardı?
Şiiri, ilahiyi, kim okur, kim duyardı?

BahaneDeme (Ben henüz gencim, işim gücüm şahane!)
Ölüm gelince olur, baş ağrısı bahane.

Dinin direği(Namaz karın doyurmaz) diyen ahmak çok olur,
Hâlbuki namaz yoksa, iman gider, yok olur.

ZehirdirRabbi anmaktan başka, güzel olan ne varsa,
Hepsi cana zehirdir, hattâ şeker de olsa.

Tedbir ve takdirEmre uyup tedbir al, takdir nedir bilinmez,
Bil ki Hakk’ın takdiri, tedbirle de değişmez.

Hedef bellidirEhl-i sünnetin yolu, tarif edildi sana,
Hedef bellidir, dönme, o yana ve bu yana.

GözyaşıNeler yapmaz gözyaşı ile edilen dua,
Binlerce top ve tüfek, onu yapamaz asla.

Sözüm çokturYeterince bildirdim, fazla şey sorma bana!
Belki de incinirsin, yoksa sözüm çok sana.

SohbetHalk sanır ki, nimet olmaz devlet gibi,
Gerçek şu ki, devlet olmaz sohbet gibi.

Aşkın ateşiSönmez aşkın ateşi, gönülden gönle akar,
Mâşuktan başkasını, ne varsa hemen yakar.

İki şeyin hasretiHasrette iki şeyin, bulunmaz asla eşi,
Biri giden gençliktir, diğeri din kardeşi.

Belki faydalanırsınDinimizin esası, anlatılıyor sana,
Belki faydalanırsın, ya çarpar kulağına.

İşin özüNakille bildirdiler, bize işin özünü,
Yabana atmamalı, büyüklerin sözünü.

GüzellikNe de olsa bulunur, bir güzellik çirkinde,
İnci gibi görünür, beyaz dişler zencide.

Kıymetini bilmek
Ehl-i sünnet yolunu, aynen naklettik size,
Kıymetini bilenler, çok dua etsin bize.

Nazı bırakmalıHak yola baş koyanın, harika olsa da pek,
Nazlanmayı bırakıp, hep naz çekmesi gerek.

DostGarip olan yayadır, zengin olan atlıdır,
Dosttan konuşmak ise, zenginlikten tatlıdır.

Tükenmez sözümLafı çok uzatmadım, anlarsın iki gözüm,
Kalbin kolay kırılır, yoksa tükenmez sözüm.

İş budurHâlis ibadet yoksa, kurtuluş ümidi güçtür,
İşte esas iş budur, bundan başkası hiçtir.

Beşer şaşarİnsan beşer, durmaz şaşar,
Eder hata, üçer beşer,
Asfalt yolda yürür iken,
Ayak sürçer, yere düşer!

Usanma(Ben çok yaşarım) deme, eceli uzak sanma!
Kötülükten uzak dur, iyilikten usanma!

Gençlikİyi tohum ekmeli, bugün gençlik çağında,
Ne ekmişsek biçeriz, yarın Cennet bağında.

İki kimseİki kimse vardır ki, ölümü hatırlamaz:
Biri hep haram işler, öteki namaz kılmaz.

Bir günUnutma bir gün gelir, tutmaz olur bu eller,
Elbette söyleyemez, Allah demeyen diller!

TevbeElbette kurtulacak, tevbeyle ölen kişi,
Müjdelere kavuşur, günahsız gelen kişi.

ÖfkeHem (Keskin sirke, küpe zarar verir) diyorsun,
Buna rağmen kızıyor, küplere biniyorsun.

Allah içinYapılan ve sevilen, Allah içinse eğer,
Sıkıntı çekilse de, bunlar her şeye değer.

Aklı yoktur(Görülmeyen şey yoktur) diyenin yoktur aklı,
(Aklı olsa görülür) diyen değil mi haklı?

Naz çekmek gerekNazlı biri olsa da, aşka tutulan kişi,
Her zaman hep naz çekmek olmalı onun işi.

FeryatÂşıkların feryadı, bilene mânidardır,
Dikkat et sözlerinde, ibretli çok şey vardır.

Dostun ayrılığıDostların ayrılığı, çok gelir, sürse de az,
Gözde bir kıl olursa, insan rahat olamaz.

Kötülük ve iyilikKötülüğe kötülük, her kişinin kârıdır,
Kötülüğe iyilik, er kişinin kârıdır.

Akla güvenmeAklına güvenenin, ayağı tahtadandır,
Kim der, tahta ayağa, demir gibi sağlamdır.

İhlâsMakbul ibadet için, ihlâslı olmak gerek,
Dikilse de yeşermez, içi boş bir çekirdek.

ZordurOna kavuşmak zordur, denizde ve karada,
Çok derin uçurumlar, sarp dağlar var arada.

Hizmet aşkıNe mutlu, hizmet aşkı, her tarafı sarıyor,
Kalb, onu düşünüyor, gözler onu arıyor.

Hizmet içinO, ne iyi bir dil ki, hep hizmeti anıyor,
Ne talihli bir kalb ki, hizmet için yanıyor.

Çileli yolRahatlığı arama, bu bir çile yoludur,
Teçhizatsız gidilmez, yollar çok korkuludur.

ÂşıkÂşık, yaya olsa da, o, her zaman atlıdır,
Yolda belde sürünmez, uçar hep kanatlıdır.

SohbetGönül ne çay ister, ne kahvehane,
Gönül sohbet ister, kahve bahane.

Ölümü unuturŞu iki gâfil kimse, ölümü hatırlamaz:
Biri haramdan kaçmaz, biri de namaz kılmaz.

DiplomaDiplomaya güvenir, kendini âlim sanır,
Böyle kimse şeytana, gayet kolay aldanır.

Cepsiz kefenZengin olsa ne yazar, sonu bir cepsiz kefen,
Deli değil de nedir, varlığıyla övünen?

Kurban bayramı
Gönüllere neşe dolsun,
Bayramınız mübarek olsun,
Kesilen kurbanlarımız,
Sıratta bir binek olsun!

Şans buRast giderse işin,
Taşa geçer dişin.
Ters giderse işin,
Muhallebi yerken,
Parçalanır dişin.

Batı medeniymiş
Eğer medeni olmak, açmak ise bedeni,
Demek ki şu hayvanlar, Batı’dan da medeni.

Diploma
Diplomaya güvenir, kendini âlim sanır,
Böyle kimse şeytana, gayet kolay aldanır.

Tabut ve yakut
Tahtadan yapılsa da, tüyler ürpertir tabut,
Taş cinsinden olsa da, ziynettir kızıl yakut.

NemelazımcılıkŞu nemelazımcılık, bizi yiyip bitirir,
En güzel hasletleri, birer birer götürür.

Herkes ektiğini biçerAnneden geçilir de, sevilenden geçilmez,
Kötülük ekilirse, elbet hayır biçilmez.

Allah dostunu sevenKişi sevdikleriyle beraber olacaktır,
Allah dostunu seven, elbet kurtulacaktır.

Âhirete hazırlıkTarlaya arpa eken, nasıl buğday biçer ki?
Ömrü imansız geçen, nasıl mümin göçer ki?

Bir tutMecnun’u hor görme, Leyla ile bir tut!
Hikmet damlasını, derya ile bir tut!
İlmi ile âmil değilse bir âlim,
Onu bülbül sanma, karga ile bir tut!

Sen nesin?Deliysen doktora git! Ölüysen mezara gir!
Müslümansan tevbe et, temizlensin bütün kir!

Zakir ve hakirŞükreden şâkir olur, zikreden zâkir olur,
Allah’ı tanımayan zelil ve hakir olur.

GözyaşıMümine has gözyaşı, ilahi bir rahmettir,
Hak’tan salih kuluna ihsandır, merhamettir.

AğlamakDünya için ağlamak, aşağılık, zillettir,
Acayiplikten öte, katmerli cehalettir.

DünyaDünya peşinde koşmak, acı bir nedâmettir,
Basiret ehli için, apaçık dalâlettir.

Herkes ektiğini biçerNasıl yaşarsan yaşa, elbet bir gün göçersin,
Ettiğini bulursun, ektiğini biçersin!

İslam gelinceİslamiyet gelince, değişti nice insan,
İmanla şereflendi yıllarca puta tapan.

Marifet ehliMürşid-i kâmil zatlar, firâsetle bakarlar,
Zulmeti aydınlatır, kalbe ışık yakarlar.

İhlaslı olBütün ibadetleri ihlâs ile edâ et
Allah rızâsı için, neyin varsa fedâ et

Niye bugün değilYarın iyi bir tevbe edeceğim diyorsun,
Bugünü yarınlara niçin erteliyorsun?

Adamsız elbiseŞu garibin sesi yok, yeni elbisesi yok,
Bazı elbiseler var, içinde kimsesi yok.

Malını bırakacaksınNasıl yaşarsan yaşa, mezara gideceksin,
Biriktirdiğin malı, bir gün terk edeceksin.

Dinde ölçümüzMeal, hadis okuyan, dini doğru bilemez,
İlmihâl okumayan, doğruyu öğrenemez.

Dine uymak zorlaşırKıyamet yaklaştıkça, güçleşir uymak dine,
Ateş almaya benzer avuçların içine.

Bilgi sizsinizYoksa ilmihâliniz, gayet bilgisizsiniz,
İlmihâliniz varsa, artık bilgi sizsiniz.

Değer sizsinizİmansızsanız eğer, elbet değersizsiniz,
İmana kavuşunca, artık değer sizsiniz.

Akılsız başın cezasıCahil; kızıp oğluna, kızına dayak çeker,
Akılsız olan başın cezasın ayak çeker.

Araba devrilinceAraba devrilince, yol gösteren çok olur,
Yardım istediğin an, hepsi birden yok olur.

Gül için figanBülbülün figanı var,
Gülle halvet anı var,
Canansız can aşksızdır,
Her canın cananı var.

Mazlumun gözyaşlarıAldatmasın şatonun, renkli mermer taşları,
Kralı suda boğar, mazlumun gözyaşları.

TefekkürÇekirdek içinde orman gizlidir,
Zehirler içinde derman gizlidir,
Bunları ibretle tefekkür gerek,
Tahıl tanesinde harman gizlidir.

Neye yararAltının yanında pul neye yarar?
Hakkı tanımayan kul neye yarar?
Doğru diye herkes bir yola girmiş,
Cennete çıkmayan yol neye yarar?

Bülbülün derdiDikenle gül dost olmuş,
Bülbülün gözü dolmuş,
Göğe çıkmış feryadı,
Çekip saçını yolmuş.

Biri demiş: Hey bülbül!
Al sana lale, sümbül!
Bülbül ah çekip der ki:
İstemem, ille de gül.

Yıllar geçiyor
Yaşadığın sürece, gelir geçer her sene,
Ömrü boşa harcama, kıymetini bilsene!

Ölüm korkusuKim Allah’tan korkarsa, ölüm ona yâr olur,
(Dirilmek yok) diyorsa, kabri ona dar olur.

İhlâsla kılınan namazİlimle ve ihlâsla, kılınırsa bir namaz,
İşe engel çıkarmaz, onu yolda bırakmaz.

Can verme telaşıVeren de, alan da O, ne var ki acınacak?
Telaşını gören de, bu can senin sanacak.

Kurtuluş fırkasıDoğru iman edenin yardımcısı Hak olur.
Yalnız necat fırkası Ehl-i sünnet kurtulur.

Aşûre günü oruçÜzerinden gafleti, hemen atmalı mümin,
Aşûre'de iki gün, oruç tutmalı mümin.

Sızdıran kapKibirliyse bir kişi, her şeye hemen kızar,
Bir kapta ne var ise, dış yüzüne o sızar.

Nefs kendine taptırırNefis her kötülüğü yaptırmaya çalışır,
Kibirlenir, kendine taptırmaya çalışır.

Eken biçerİyi, güzel tohum ek, hayatın her çağında!
Ektiğini biçersin, yarın Cennet bağında.

Şu iki kişiŞu ikisi ölümü asla hatırlayamaz,
Biri, hep haram işler, biri de, namaz kılmaz!

Tevbe eyleCanın bedende iken, tevbe eyle Allah'a!
Bırak o günahları, hiç işleme bir daha!

Mümine miraçNamaz dertlere deva, mahşer günü başa taç,
Doğru kılınır ise, mümine olur miraç.

Allah için uykuAllah için değilse, uykusuz kalmak boştur,
Eğer onun içinse, uyumamız da hoştur.

Kalbdeki taşı eritNamaz imanın başı, akıt gözünden yaşı,
Doğru namaz kılarak, erit kalbdeki taşı!

İman dolu gönülNe mutlu o kişiye, okuduğu Kur’an ola!
Ezanı işitince, gönlü imanla dola!

Müminin miracı namazNamaz dinde direktir, saadetin tacıdır,
Doğru kılınan namaz, müminin miracıdır.

Ruh ve beden sağlığıRuhun sağlığı için, az günah işlemeli,
Beden sağlığı için de az yiyip içmeli.

Çalışarak duaÖnce çalışmak, sonra dua dinin esası,
Kabûle şâyân olur, çalışanın duası.

UsanmaUzun yıllar yaşarım, sonsuz kalırım sanma!
İyilikten, ibadetten, sakın bıkıp usanma!

Allah de
Öyle bir gün gelir ki, tutmaz olur bu eller,
Şehadet söyleyemez, Allah demeyen diller!

İntiharİntihar çare değil, kurtuluş yok ölünce,
Gerçeği öğrenirsin, mezarına girince.

Berat gecesiNice rahmet kapısı, bu gecede açılır,
Müminlerin üstüne, çok nimetler saçılır!

Dikensiz gül
(Dikensiz gül olmaz) derler,
Diken, güle vermez değer,
Kıymeti olmaz dikenin,
Yanında gül yoksa eğer.

KaderKader, beyaz kâğıda yazılan beyaz yazı,
Görmemiz mümkün değil, silemeyiz beyazı.

SohbetHalk indinde, devlet gibi nimet yoktur,
Bilmezler ki, sohbet gibi nimet yoktur.

Kurban kesEğer, gücün yeterse, Allah için kurban kes!
Sırattan tez geçirir, aldırır rahat nefes.

Ölürken gülümserDünya zevkleri geçer, kalmaz birinden eser,
Müjde ona, ölürken, Azrail’e gülümser.

Aşûre günüAşûre günü oruç, bir seneye bedeldir,
Diğer ibadetler de, çok kıymetli ameldir.

Salih amelİbadet için çalış, bırak uzun emeli!
Rabbimiz zayi etmez, hâlis olan ameli!

Beynamaz(Yarın kılarım) derdi, zamanın beynamazı,
Yarın derken, kılındı, dün cenaze namazı.

Kötü arkadaşYılan, akrep sokarsa, belki de candan eder,
Ama kötü arkadaş, dinden, imandan eder.

DanışmayanDanışmadan iş yapan, bir gün işinden olur,
Kimi ailesinden, kimi eşinden olur.

Resulullah'ın miracıIşık hızı yetişmez, benzeri yok cihanda,
Bilinmeyen yerlere gidip geldi bir anda.

Nankörün fendiNankör kimselerin, bilemezsin fendini,
Bir iyilik etmişsen, koru ondan kendini!

Rahat ve servetRahat getirmez sıhhat, servet ettirmez rahat,
Rahatla artar illet, servetle artar gaflet.

Kazdığı kuyuya düşerKim başkası için, kazarsa kuyu,
Önce kendi düşer, hem yüzün koyu.

Hâlık bilirİyilik et göle at, toplasın onu balık!
Bunu bilmezse balık, şüphesiz bilir Hâlık.

Büyüğü küçük görmeBüyüklük insanlara, Hak'tan birer atâdır,
Büyüğü küçük görmek, çok büyük bir hatadır.

Kelimeler:
Atâ: Hediye

Besle kargayıAcırsan hâine, evini soyar,
Beslersen kargayı, gözünü oyar.

Hâine iyilik etmek
Hâine güvenilmez, tut, atalar sözünü!
Kim beslerse kargayı, oyar kendi gözünü.

İstişare etmeyenRotasını kaybeder, sayısız hata işler,
Sonunda pişman olur, gider demiri dişler.

Ömür bir gündürÖmrümüz üç gündür, dün geçti, yarın meçhuldür,
Demek ömür bir gündür, o da işte bugündür.

Dikensiz gül bulunmazDikenleri var diye, güle yan bakmamalı,
Dikensiz gül bulunmaz, boşa can yakmamalı.

Kurban bayramıKurban ister bir koç, bir inek olsun!
Kesilsin Sıratta, bir binek olsun!
Zengin fakir herkes sevinsin artık,
Kurban bayramınız mübarek olsun!

Eken biçerBugün ektiklerini, yarın elbet biçersin,
Yaşayışın nasılsa, aynen öyle göçersin.

Gülü sevenKim gülü severse, dikenine katlanır,
Yaya olsa da uçar, binek bulur atlanır.

Haramdan kaç(Ne oldum) demeyesin, (Sonum ne olacak?) de!
Haramdan kaç, helâl ye, göze inmeden perde!

Devasız dert olmazKalleş olan mert olmaz, devası yok dert olmaz,
Kim derdini söylemez, elbet derman bulamaz.

Ölü kalbe ilaçKaranlığa ışık saç, hakka uy, bâtıldan kaç!
Ehl-i sünnetin yolu, bid’ate olur ilâç.

Herkes kınıyorCan evinden vuruldu, gözyaşı pınar oldu,
Rezaletler bitmiyor, dost düşman kınar oldu.

Âlimle kendini bir tutmaÂlimlik kolay değil, bu gerçeği unutma!
O büyük âlimlerle sen kendini bir tutma!

Ömrü boşa geçirmeKişi ilim öğrensin, eğer aklı var ise,
Çok yazık olur elbet, ömrü boşa geçerse.

MüdaraHer yerde fitne fesat, olunca âşikâre,
O zaman müdaradan başka bulunmaz çâre.

Kul azmadıkçaKula bela gelmez, Hak, yazmadıkça,
Hak, bela göndermez, kul azmadıkça.

İşe bakKadının dinine bak, göz ve kaşını sorma!
Kişinin işine bak, ırkını, yaşını sorma!

Gafletle uyumaUykuyu biraz azalt, boşa geçmesin zaman!
Yarın çok pişman olur, yatıp gaflete dalan.

Nefse uymayı bırakNefse uymayı bırak! Ecel döküyor yaprak,
Malın mezara gitmez, bedenin olur toprak.

Sabrın sonu selametBu can sana emanet, etme ona hıyanet!
Sıkıntıya göğüs ger, sabrın sonu selamet.

Bir düşmanŞerrin azı da çoktur, hayrın sınırı yoktur,
Bin dostun olsa da az, bir düşman ise çoktur.

NemelazımcılıkŞu nemelazımcılık, bizi yiyip bitirir,
En güzel hasletleri, heder edip götürür.

Kötülük ekenSerden geçilir de, yâr’den geçilmez.
Şer ekilmiş ise, hayır biçilmez.

Sevenle beraberKişi sevdiğiyle beraber olur,
Hak dostunu seven, elbet kurtulur.

Beterin beteriBu hâline de şükret, beterin beteri var,
Hiçbir şey kötü değil, imansız ölmek kadar.

Âşık ölürMâşukun sevgisiyle âşıklar örtülüdür,
Mâşuk olanlar yaşar, âşık olan ölüdür.

KitapKitap, altın kafesse, ilim içinde kuştur,
Kafesi alan kimse, kuşa sahip olmuştur.

İlmihâlTam İlmihâl’i oku, kalbin nur ile dolsun!
Ömrü ilimle doku, hedefin belli olsun!

ÇeteTahrikleri bitmiyor, halkımızı bölen var,
Çete kurmuş hainler, öldüren var, ölen var.

Feyiz akarEvliyanın kalbinden, alana feyiz akar,
Dünya sevgisini kökünden söküp atar.

ÇöplükteAtalar der, erken kalkan yol alır,
Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.

Peynir gemisiAlçakta duranı duman bürümez,
Peynir gemileri, lafla yürümez.

SeveneAba da bir, yaba da bir giyene,
Güzel de bir, çirkin de bir sevene.

Sevilen güzeldirKimine uzun dersin, kimine ise bodur,
Gönlün kimi severse, aslında güzel odur.

Aslına çekerKatran kaynamakla, olur mu şeker?
Aslı bozuk olan, aslına çeker.

Dine uymakÖnce, imanı düzelt, emri, yasağı gözet!
İslam’a uymayanın, sonu olur felaket.

Ekmeden biçilmezHerkes iyi bilir ki, kim ekerse o biçer,
Ekmeden ürün uman, havasın alır geçer.

Sükût etİlmin varsa konuş da, âlim diye ansınlar,
İlmin yoksa sükût et, seni adam sansınlar.

Doğruluktan ayrılmaYalancının başına, devlet kuşu konar mı?
Doğruluktan ayrılma, hile yapan onar mı?

Rabbimiz kavuşturHasretle, iştiyakla, dostumuza gideriz,
“Rabbimiz kavuştur” diye, dua ederiz.

ÇalışmakFatih'ten ve Yavuz’dan bize kaldı bu vatan,
Hak katında bir midir, çalışanla boş yatan?

HayatBu hayat bazen tatlı, bazen de çok acıdır,
Bazısı lanet eder, bazısı duacıdır.

Mutlu olmakİnsanları mutlu kılan, hak olan inancıdır,
Kötü yönleri görmek çekilmez bir sancıdır.

Nefse muhalefetKavuşmak istiyorsan, yarın büyük sevince,
Muhalefet edesin, nefsine gündüz gece!

Moda ve zilletŞu sosyete kapıldı, moda denen illete,
Maymunca taklit etti, düştü koyu zillete.

Edepli olAsaletinle yaşa, hep edebini takın!
Çirkeflere taş atma, modaya uyma sakın!

Miraç GecesiNamaz Miraç Gecesi, Rabbimize arz oldu,
Beş vakit kılınması, müminlere farz oldu.

İmanDoğru olan bir iman, kulun en büyük bahtı,
İnanan sultan olur, ne yapsın tacı tahtı?

Cahil masal derDinimiz çok yücedir, o kadar çok güzel ki,
Dinden habersiz cahil, (Bunlar masal) der belki.

Zayıflatma imanınıTam İlmihâl’den öğren helâli ve haramı!
Günahlardan uzak dur, zayıflatma imanı!

Öğüt almayan kulakÖnem vermezse kulak, duyup dinlediğine,
Akıtılsa yeridir, kurşunu deliğine.

RamazanBütün azalarla orucunu tut!
Bu ayı fırsat bilip, rehaveti at!
Teravihi kılıp, şükrederek yat,
Mümine nimettir Ramazan ayı.

Gafletten sakınNiye, imkânın varken, çürük tohum ekersin?
Gafletin cezasını, âhirette çekersin.

Huzuru bulmak zorEtrafı kavururken, şu inkâr anaforu,
Günümüzün insanı, nasıl bulur huzuru?

İsyanı yer taşımazİbretle bakan görür, anlar çağın hâlinden,
Yer taşımaz isyanı, yarılır vebalinden.

Ölüm peşindeÖnünü göremezken, gözü hep uzaktadır,
Ölüm peşinde gezer, bir ayak tuzaktadır.

Son pişmanlık faydasızBâtıldan uzak durup, gerçeğe dayanmalı,
Son pişmanlık faydasız, ölmeden uyanmalı.

Dine hizmetİslâm büyük bir nimet, sen de et dine hizmet!
Değerlendir vaktini, Hakk’a eyle ibadet!

Hakk’a teslim olŞükret yalvar Allah'a, gözünü yum günaha!
Hakk’a teslim olursan, kavuşursun felaha.

Hak yolHiç yok iken, var olduk, akıl fikirle dolduk,
Sayısız yol içinde, şükür Hak yolu bulduk.

İnkâr edenKul, ya Hak yolda yürür, ya da küfürde çürür,
İnkâr eden gününü, yarın mahşerde görür.

Eken biçerGün gelir herkes göçer, ecel şerbeti içer,
Kim neyi ekmiş ise, mahşerde onu biçer.

İbretle bakmayan göz Bir göz ibretle bakmaz ve tefekküre dalmaz,
Bundan daha büyük, insana düşman olmaz.

Zulüm payidar olmazZulüm payidar olmaz, o da söner nihayet,
Ev yıkanın hanesi yıkılır bir gün elbet…

Bitmeyen gafletBu hâl ne vakte kadar, böyle devam edecek?
Uzun süren bu gaflet, nereye dek gidecek?

İslam’a uyanİslam’a uysa kişi, hayırlı olur işi,
Bakışları netleşir, ayırır şeşi beşi.

Allah varGizli açık her şeyi bilen yüce Allah var,
İyilikte çok sevab, kötülükte günah var.

İhtiyaçlar bitmezAhmağın borcu bitmez, tükenmez ihtiyaçlar!
Bir borç daha bitmeden, diğeri hemen başlar.

Kötü kazançKazancı pornodadır, dönüp duruyor çarkı,
Kadın ticaretinden, var mı bu işin farkı?

Edepsiz âlim olmazEdepli dine uyar, fâsık ve zâlim olmaz,
Çok ilim öğrense de, edepsiz âlim olmaz.

Kulluk eden sevilirHep iyilik edersen, iyi bilirler seni,
Hakk’a kulluk edersen, insanlar sever seni.

İslam’a uyBildiğin bilmediğin, her günaha tevbe et!
İslam’ın hükmüne uy, emri yasağı gözet!

Hesap var
Çıkmayı öğrenmeli, dünya denen kafesten!
Kul hesaba çekilir, aldığı her nefesten.

Gülü bülbül bilirmişGonca gülün kadrini, ancak bülbül bilirmiş,
Senin sevgin ehline, âb-ı hayat gelirmiş.

Leyla’ya kavuşmak içinMecnun’um diyen kimse, hep kan ağlasa bile,
Leyla’ya kavuşamaz, çölde çekmeden çile.

Baş denmezGözden akan her suya, merhametli yaş denmez,
Secdeye gitmiyorsa, öylesine baş denmez.

Mevla içinDelirsen Mecnun gibi, çöl aşsan Leyla için,
Boşa gider gayretin, değilse Mevla için.

Eli boş çevirmezBoş çevirmez elini, (Yâ Rabbî lütfet) dersen,
Şânı yücedir, verir, ne kadar çok istersen.

İyiler giderNe hancı kalır, ne han, hepsi silinip gider,
İyi kötü her insan, tabuta binip gider.

Taş yüzükYüzük olacak bir taş, sert hâlini bırakır,
Kırılıp yontulmayı elbette göze alır.

İtiraz ve namazFelah isteyen herkes, bıraksın itirazı!
Tâdil-i erkân ile kılmalı her namazı.

Doğru kılınan namazDoğru kılınan namaz, gamlı gönlü şen eder,
Huzura kavuşturur, kötülükten men eder.

Dindeki gayeNamaz dinde gayedir, İslam’ın binasıdır,
Müslümanın miracı, kalblerin cilasıdır.

Kötülük ve namazBir kimse bulamazsa, kötülükten selâmet,
Namazını gafletle kıldığına alâmet.

En efdal amelNamaz en efdal amel, edası çok sevaptır,
Münker ve Nekir için, verilecek cevaptır.

Namaza önem vermeliNamaza önem verip, doğru dürüst kılalım,
Yalan yanlış kılmaktan, utanıp sıkılalım!

BeynamazBeynamazın imanı, zayıflar, sağlam kalmaz,
Kolayca küfre girer, farkında bile olmaz.

Namaz kılmamakBeş vakti kılmayanın, kabul olmaz duası,
Yaptığı iyi işin, olmaz asla faydası.

Önce yapılan işAllah’ın her emrini öne almalı kişi,
Namazı kılıp sonra, yapmalı başka işi.

Dinin direğiDireksiz olan bina, ayakta sağlam kalmaz,
Namaz dinde direktir, namazsız İslam olmaz.

Vücuttaki baş gibiVücutta baş ne ise, aynıdır dinde namaz,
Başsız vücut olmazsa, namazsız İslam olmaz.

Başsız insanBaşsız beden yürüse, korku kaplar insanı,
Başsız görür evliya, hiç namaz kılmayanı.

Gönülsüz yapmaGönülsüz namaz kılan gâfil bir kişi olma!
Yarın mahşer gününde, saçını tutup yolma!

Müslümana hizmetDin kardeşine hizmet, olur makbul ibadet,
Müslümanı üzmekse, olur büyük felaket.

Sebebe yapışmakSebeplerine yapış, tevekkülü bırakma!
Nasipse o iş olur, boşa kafana takma!

En büyük hazineFarz-ı ayn ilimden bir şey öğrensen eğer,
Dünyanın hazinesi etmez bu kadar değer.

Tedbir takdiri değiştirmezTedbir alıp koşsa da, takdirine yetişmez,
Takdir yerini bulur, tedbirle iş değişmez.

Salihlerle olEvliya ganimettir, gidip onlarla otur!
Sevip oturan köle, kalkınca sultan olur.

Kendi düşen ağlamazDünya malının hırsı, bir menfaat sağlamaz,
Hırs, ayağı kaydırır, kendi düşen ağlamaz.

Öncelikli işİşi öne alıp da, namazını aksatma!
Namaza öncelik ver, dini dünyaya satma!

İsteyene verirİsteyene Rabbimiz, rahmet kapısı açar,
Hazineleri boldur, üstüne nimet saçar.

Hâlsiz adamÇok hâlsiz olsak da, gel denirse koşmalı,
Kavuşabilmek için, karlı dağlar aşmalı.

Çay olmasa ne çıkarSohbetin demli çayı, hep burnumuzda kokar,
Hocamız gelmiş ise, çay olmasa ne çıkar?

Güneş doğmazİşlerin ters giderse, gurbet çıkar önüne,
Her yer karanlık olur, güneş doğmaz gününe.

KırılmakHerkes bilir ki, her şey incelince kırılır,
İnsan ise, kabalık gösterince kırılır.

Mazlumun âhıMazlum olanın âhı, indirir tahttan şâhı,
Dağlardan ağır gelir, zulmedenin günâhı.

Etme bulmaGücendirmezsen kimseyi,
Gücendiren olmaz seni,
Kötülemezsen kimseyi,
Kötüleyen olmaz seni.

İncelen koparDemirden olsa her şey, çok incelince kopar,
Zulüm bunun aksine, kalınlaşınca kopar.

Adam sansınlarİlmin varsa açıkla, ilmine dayansınlar;
İlmin yoksa sükût et, seni adam sansınlar!
Yanına kalmazHiç kimsenin ettiği, kalır mı yanına kâr!
Zâlimin zulmü varsa, mazlumun Allah'ı var.

Mazlumun âhıTahttan indirir şâhı, mazlum olanın âhı,
Zulümden uzak dur, ağır olur günâhı.

Az konuşmakÇok gülmeyi bırakmak, kavuşturur heybete,
Fazla sözden sakınmak, kavuşturur hikmete.

Az yemekKim ki yemeği azaltır,
Lezzet alır ibadetten.
Kim de mizahı bırakır,
Eksik olmaz zarafetten.

Dost kusur bulmaz
Gerçek dost olan insan, dostuna bulmaz kusur!
Dost, dostunun yanında, bulur rahat ve huzur.

Sevgi yükü
Aklı ve ilmi olan, her yarayı kaşımaz,
Sevgi yükü ağırdır, her kalb onu taşımaz.

Son nefesKaranlık kafestesin, bitmeyen hevestesin,
Gafletten uyan hemen, belki son nefestesin.

Bitmeyen yorumKin ve nefret saçıyor, vahimdir durumları,
Laf yarışı yaparlar, hiç bitmez yorumları.

Sinsice saldırıyorlarRezaletler diz boyu, ihanetle iç içe,
Değişik taktiklerle, saldırırlar sinsice.

Göbek bağlamışRahatsızlık çoğaldı, derdimiz öbek öbek,
Kilodan geçilmiyor, göbek üstüne göbek.

Ateşin külüİhtiyarlar perişan, üzüntülü gönüller,
Gençler ateş püskürür, saçılır göğe küller.

Dine hizmetDine hizmet gerekir, Hakk’ı dost bilenlere,
Ebedî azap vardır, imansız ölenlere.

İmanı korumakVakit, altın nakittir, israf etme zamanı!
Küfre girmekten korkup, korumalı imanı!

İlâhî şamarYırtılmışsa toplumun o hayâ damarları,
Doğal olay sanırlar, ilâhî şamarları.

Günün ve dünün insanıKin, husumet, slogan, işte günün insanı,
Sevgi, saygı, kardeşlik, bu da dünün insanı.

Sarhoş narasıUğultular eksilmez, sokak aralarından,
Gece rahat yatılmaz, sarhoş naralarından.

KibirlenmekTepeden bakan kişi, yalnız tepeyi görür,
Bir şey sanır kendini, gözünü kibir bürür.

Gecesiz günHer şeyin bir sonu, her günün gecesi var.
Gecesi olmayan gün, kıyamet günü başlar.

Söz ele verirBir şeye esas olan, şekli değil, özüdür,
Kişiyi ele veren, gözü değil, sözüdür.

Kaderdeki olurKazanılmaz her zaman, topla, tüfekle zafer,
Elbet meydana gelir, ne ise hükm-ü kader!

RehberTutabilirsen eğer, şu söz olmalı rehber:
Hakk’a bırak işini, sebebe yapış yeter!

Esas hünerÜzüntü ile neşe, herkese gelir gider.
Esas hüner sahibi, sıkıntıyı zevk eder.

Büyük düşmanHangi göz ki âleme, bakar da ibret almaz,
O gözden daha büyük başka bir düşman olmaz.

Hazinenin yoluHazinenin yolunu tarif ettik biz sana!
Kavuşmak istiyorsan, gitmelisin o yana!

Soluk ensedeEceli uzak sanma, soluğu tam ensede,
Muhakkak bir gün gelir, çok uzak görünse de.

Ecel gelebilir
Çiçeklerin, güllerin, gonca açmadan daha,
Ansızın ecel gelir, ya gece, ya sabaha.

Küfürden uzak durEcelin şerbetini, gaflet içinde içme!
Küfür işten uzak dur, sakın imansız göçme!

İmansız ölmeHani nerde ceddimiz, hepsi toprakta yatar,
İmansız ölenleri, Cehennem çekip yutar.

Yüzüstü düşerlerKüfre girip ölenler, yüz üstüne düşerler,
Cehenneme girince, yanar yanar pişerler.

UslanmalıPusuda bekler seni, kükremiş koca aslan,
Çocuk değilsin artık, ömür geçiyor uslan!

UfuktaEcel denilen gerçek, dalgalanır ufukta,
Vakitsiz çıkıp gelir, karanlıkta, şafakta.

Yarına bırakmaYarın yaparım diyen, zarardadır bilmeli!
İmanla ölmek için, kalbden küfrü silmeli!

Zorluğa katlanTedbirini hemen al, düşme sonsuz horluğa!
Katlanmamız gerekir, cihattaki zorluğa.

Ömür de solarGül, birkaç dikenle birkaç yapraktır,
Ömür, üç beş nefes sonra, topraktır.

Aşk ateşiMum gibi erimeyen, ben âşığım demesin!
Yanarım diye korkan, bu ateşe girmesin!

Doğrunun dostu Allah’tır Dıştan inmeli öze, inanılmaz her söze,
(Doğruya dost yok) deme, yetmez mi Allah bize?

Sohbeti kaçırmaKılınabilir elbet, her an nâfile namaz,
Ama ihlaslı sohbet, her zaman bulunamaz.

Nefsin kötülüğüNefsin maddî arzusu, hep çoğalır hiç bitmez,
Mutmainne olsa da, bu huyu asla gitmez.

Öfkeli kararHer işin olsun yarar, kimseye verme zarar!
Sonu felaket olur, öfkeyle verme karar!

İyi kötü kimseİyi insan mutludur, dine riayet eder,
Kötüler, huzursuzdur, durmaz şikâyet eder.

İmansızın hâliAteşsiz yangın olmaz, orada duman tütmez,
İmansızsa bir kişi, sıkıntısı hiç bitmez.

Dolu boşDoğru olan gerçeği aramalı, bulmalı,
Meyveli ağaç gibi, insan dolu olmalı.

Boş kafaKişinin cebi boşsa, bakar ağzını yalar,
Eğer kafa da boşsa, durur hayâle dalar.

Boş başakEğer bir başak boşsa, eğmez, başı dik tutar,
Kibirli de böyledir, sanki bir baston yutar.

Olgun başakOlgunlaşmış bir başak, eğer başı, dik tutmaz,
Kibirsiz de böyledir, yürürken baston yutmaz.

Aklını atGöz dese ki, bu çöldür. Din, göl derse, o göldür,
Hak emri karşısında, göz ve aklını öldür!

Üzen üzülürHesaba çekilince, nice sırlar çözülür,
Edenler bulur elbet, üzenler de üzülür.

Son nefesVerilince son nefes, çıkmaz olur artık ses,
Bütün arzular söner, ne zevk kalır, ne heves.

Aydın kimseNamaz kalbi temizler, kötülüğü def eder,
Namazını kılmayan, olmaz asla münevver.

Allah sevgisiHak sevgisinden başka, güzel olan ne varsa,
Hepsi birer zehirdir, hattâ şeker de olsa!

Zikirİhlasla zikreden kişi, Mevla’yı er geç bulur,
Kalblerin temizliği, ancak zikirle olur.

Önce çalışmakBoş oturup kâr ummak, ahmaklıktır, fenadır,
Dinde esas, önce iş, sonra uygun duadır.

Kuru akılAkılla ölçen kişi, çürük halata benzer,
Yalan yanlış konuşur, sözü galata benzer.

Ömür sayılıdırŞu dünya meşgalesi, kimini fıska iter,
Durup oyalanırken, bakarsın ömür biter.

Aracı yer dayağıAyran iç, biracı olma, mümkünse kiracı olma!
Belki de dayak yersin, kavgada aracı olma!

Mecnun’a göre LeylaTanrı sanılan put çok, ama Mevla başkadır,
El âlemde güzel çok, ama Leyla başkadır.

Elma
Meyvelerin hasıdır,
Yurdun altın tasıdır,
Yanağı kırmızıysa,
Amasya elmasıdır.

Armut
Hatırlanır Ankara,
Diyecek yok armuda,
Sayıp yenmeli imiş,
Vücuda olur gıda.

Ayva
Sarımtırak rengi var,
Güzel kokular saçar,
Kıymetini bilmezsen,
Ayvayı yersin naçar.

Nar
Kırmızımsı rengi var,
Taneleri kaplı zar,
Yer misin deme bana!
Sorulmaz hastaya nar.

Kestane
Ağaçlarda kestane,
Toplanır tane tane,
Tatlısı da yapılır,
Kebabı da şahane!

Kayısı
Malatya hatırlanır,
Reçel, pestil yapılır,
Kurutulur bir kısmı,
Kış için hazırlanır.

Şeftali
Hatıra gelir Bursa,
Bahçe yapılır arsa,
Şeftaliler çoğalır,
Toplanır artık parsa.

Portakal
Suludur portakalım,
Ağacına çıkalım,
Gitmeyelim uzağa,
Adana’da kalalım!

Mandalina
Denizlerde balina,
İzmir’de mandalina,
Ezmeden toplanılır,
Gösterilir itina.

GreyfurtMeyveyle doludur yurt,
Çürür, kimini yer kurt,
Gribe karşı ilaç,
Vitaminli greyfurt.

LimonYatak limon çok sulu,
İçi vitamin dolu,
Narenciye istersen,
Gez Adana Dörtyol’u!

Üzüm
Basit gelmesin sözüm!
Ege’de çoktur üzüm,
Kara ve sarısını,
Görünce güler yüzüm.

İncir
Ünlü Aydın yemişi,
Kolay bulunmaz eşi,
Kurtsuz, taze olanı,
Elbet arzular kişi.

KirazNedir bu eda, bu naz?
Kulağa küpe kiraz,
Başı ağrıyan kişi,
Kiraz yemeli biraz.

VişneReçeli hoştur gayet,
Tatlı olursa şayet,
Kahvaltılarda yersin,
Olsun sana âfiyet.

MuzAnamur’un muzuyum,
Ben bir köylü kızıyım,
Beyin oğlu isterse,
Ona dünden razıyım.

DutBal gibi tatlıdır dut,
Taze ye, ister kurut!
Yerlere dökülmesin,
Örtüyü altına tut!

ErikAğacından toplanır,
Reçel, pestil yapılır,
Kurutulur bazen de,
Kiminden hoşaf olur.

HurmaHicazdan gelir hurma,
Kıymetini hiç sorma!
İftara lazım olur,
Haydi, sen de al durma!

İnsan ölünceGün gelir söner her şey, ne ateş, ne köz kalır,
İnsan ölür geriye, sarf ettiği söz kalır.

Gönül verenGönül veren, dünyanın, geçici lezzetine!
Ölüm gelince düşer, ayrılık hasretine.

Kadrini bilmekSağlığın kıymetini, hasta olmayan bilmez,
İnsanın kadrini de, insan olmayan bilmez.

Kibir ateşiKimi kendini görmez, her zaman ele bakar,
Havası alınmazsa, kibir ateşi yakar.

Kusur görmezsenEğer arkadaşında, görmezsen hata, kusur,
Aranızdan su sızmaz, eksilmez sevgi, huzur.

Dilin durursa
Kendi yüzünden olur, sana her ne olursa,
Başın selamet bulur, elin, dilin durursa.

Günahtan kaçmalıTevbesi vardır diye, sakın günah işleme!
Nefse tatlı gelse de, haram elma dişleme!

Çok konuşanÇok konuşan kişinin, dökülür ayıpları,
Söze yalan karışır, çok olur kayıpları.

Cimri ile cömertYiyip içme zehirdir, cimri kişinin aşı,
Cömerdinki şifadır, ağrıtmaz asla başı.

NasipEğer nasipte varsa, gelir Hint’ten, Yemen'den.
Nasibinde yok ise, haçan ne gelir elden?

Ele yalvartmaRabbim bizi daraltma! Kalbimizi karartma!
Zatından başkasına, muhtaç etme, yalvartma!

İlim ihlâs varsaGünaha kefarettir, dert, sıkıntı ve keder,
İlim ve ihlâs varsa, o amel olmaz heder.

Nefsine uymaHer gün tevbe etsen de, nefsin tevbeni bozar,
Çok dikkatli olasın, nefsin kuyunu kazar.

Kalb deniziKalb bir denize benzer, dil sahil gibi durur,
Denizinde ne varsa, sahiline o vurur.

Gafletten uyanmalıGafletten uyanmalı, güçlüğe dayanmalı,
Mümkünse her fırsatta, Rabbimizi anmalı.

Mezhepsiz hocaDerler ki, (Yarım doktor, insanı candan eder,)
Mezhepsiz hoca ise, dinden imandan eder.

Uzatılan sözBir söz ki çok uzar, dostluğu bozar,
Lüzumsuz sözlere, kim olsa kızar.

Zindan ederDostlarınla gezersen, girersin gülistana,
Zıtlarla beraberlik, zindan olur insana.

Maksat gülGönül gözü görmezse, arama hiç bahane!
Gülünü seviyorsan, dikeninden sana ne!

Eden bulurKusur, hata arama, hiç kötü gözle bakma!
Kul hakkından çok sakın, kalb incitme, can yakma!

İşi ehline sorYol yordam bilmeyene, insan sanıp hâl sorma!
Bülbülle beraberken, kargalara gül sorma!

Bir gönle girmeliKim olur gözden ırak, olur ırak gönülden,
Bir gönle girmeye bak, ırak olsan da gözden.

Dost sanmakHâlden bilen yok diye, hüzünlenme, gamlanma!
Yüze gülen herkesi, dost sanarak aldanma!

Çare araKusur aramak için, çabalama boş yere!
İhlâslı olmak için, bulmak lazım bir çare!

Dertten sonra huzurBazen dertler, belalar, bir yağmur gibi yağar,
Rengârenk gökkuşağı, yağmurdan sonra doğar.

Kervan yürürBid’at ehli ters görür, gözlerini kin bürür,
Onlar havlayıp dursun, it ürür, kervan yürür.

Dost için can taşıMert olana yakışmaz, dost aramak can için.
Can taşımak gerekir, sadece canan için.

Vakti boşa ayırmakSâlih, câmiye gider, vakti beşe ayırır,
Ahmak, kahveden çıkmaz, vakti boşa ayırır.

Nasip işi buEğer nasipse, ya el, ya yel, ya sel getirir,
Nasip değilse, ya el, ya yel, ya sel götürür.

Kusur aramaHelâl kazan, helâl ye, el uzatma harama!
Her gerçeği araştır, ama kusur arama!

Gönülden sevmekYeşillik nasıl güler, bulutlar ağlamasa?
Sevdim demek yalandır, gönlünü bağlamasa.

Kim gerici?Ey bâtılı övücü, gerçekleri yerici,
Hak emrine uyana, nasıl dersin gerici?

Kazanmak ve kaybetmekKolay değil kazanmak, ancak bir ömür ister,
Kaybetmeye gelince, bir anlık gaflet yeter.

Sevgide fedakârlıkFayda umma sevgide, fedakâr olmayandan,
Onu sokma içeri, şu gönül kapısından!

Kirli dünyaDünya öyle kirli ki, çocuk doğarken ağlar,
Dünya onu kirletir, ölünce de yıkarlar.

Kalb kapısıKapıya kadar gelmiş, dönmüşsün zil yok diye,
Kalb kapısı zilsizdir, o gir der içeriye.

Kuma ve taşa yazmakEğer arkadaşın bir şey yaparsa sana,
O kötülükse kuma, iyilikse taşa yaz!
Sen de, iyi ya kötü bir şey yaparsan ona,
O iyilikse kuma, kötülükse taşa yaz!

Gafleti bırakEcel takip ederken, dünyalık hevestesin,
Gafleti bırak artık, belki son nefestesin.

Öle giderLeyla’ya Mecnun olmuş, sahraya, çöle gider,
Uğruna baş koymuştur, o yolda öle gider.

Gönül yapmakEğer bir gönül yapmak, gelmiyorsa elinden,
Bari gönül yıkan söz, çıkmamalı dilinden.

Çok konuşmakHer zaman çok konuşan, ayıplarını açar,
Verdiği sıkıntıdan, dostları bile kaçar.

Boş gitmeliBüyük zatlara, kalbi boş giden, dolu döner,
Dolu giden, boş döner ve balon gibi söner.

Dosta halı serGelen gerçek dostunsa, yollarına halı ser!
Art niyetli biriyse, bekleme hemen yol ver!

Boş gürültüGüzel ve gür olsa da, sesinle olma mağrur!
Gök gürültüsü değil, otu büyütür yağmur.

Akıllı ve ahmakAkıllı, ölçüp biçer, düşünmeden konuşmaz,
Ahmak, bilirim sanır, hiç kimseye danışmaz.

Merak etEbedî saadet için, dini biraz et merak!
İslam’ın esasını, öğrenmeli muhakkak.

Nefsin arzusuNefsimiz tatmin olmaz, kötülük yaptırmakla,
O ancak rahat eder, kendine taptırmakla.

Abdesti tez almalı
Elini çabuk tut, abdesti al yel gibi,
Sağlam ve uzun olsun, namazı kıl yıl gibi.

Kurban ibadettirDeme (kurban bir ettir), o, sevgi, merhamettir,
Gücün yetiyorsa kes, makbul bir ibadettir.